EV İŞLERİNDE ÇALIŞAN HİZMETÇİ, BAHÇİVAN VE KAPICILAR VERGİ VE SİGORTA PİRİMİ ÖDEYECEKLER Mİ?

Sabri ARPAÇ

Bu yazımızın konusu özel kişiler tarafından evlerde, bahçelerde, apartman ve sair yerlerde çalıştırılanların vergi ve sigorta pirim karşısındaki durumunu açıklamaya çalışacağız.

GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE (GVK. MD. 23/6, 61)

Gelir Vergisi Kanununun 61 nci maddesinin birinci fıkrasında ücret; ‘"Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir." Şeklinde tanımlanmıştır.

Aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde ise "Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) (Mürebbiyelere ödenen ücretler istisna kapsamına dahil değildir.)" Şeklinde hükme bağlanmıştır.

            Bu iki yasa hükmünün bir arada incelenmesi sonucu özel kişiler tarafından ticari olmayan yerlerde yani evlerde, bahçelerde, apartman ve sair yerlerde; orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanların ücretleri Gelir Vergisine tabi tutulmamıştır.

            Ancak; çocukların eğitim, bakım ve yetiştirilmesi ile ilgilenen mürebbiyelere ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmemiştir.

Buna göre; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışanlara yapılan ücret ödemelerinin aşağıda sayılan koşullara uyulması halinde gelir vergisinden istisna edilmesi gerekir.

İstisnanın uygulamasında hizmet erbabının Türkiye'de dar mükellef veya tam mükellef statüsünü taşımasının bir önemi bulunmamaktadır. Yani Türkiye’de yerleşik olmayan diğer ülke yurttaşları da gelir vergisi istisnasından yararlanacaktır.

5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU’NA GÖRE (5510 SK. EK. MD. 4, 82, 102)

Konuya bir de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu açısından değerlendirelim.

5510 Sayılı Kanununa 10/9/2014 tarih ve 6552 sayılı Kanunun 55 inci maddesi ile eklenen Ek 9 uncu maddede eklendi. Bu madde ile Ev işlerinde çalışan hizmetçi, bahçivan ve kapıcıların sigortalılıkları ile ilgili olarak aşağıdaki gibi düzenleme yapılmıştır:

"Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar sigortalı sayılırlar ve sigortalılara tanınan haklardan yararlanırlar.

 Bildirimleri, işverenler tarafından örneği Kurumca hazırlanan belgeyle en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılır. Süresinde yapılmayan bildirim için Kanunun 102 nci maddesi gereğince Kurumca belirlenen şekle ve usulüne uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler hakkında her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacağı hülme bağlanmıştır.

 Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için ise, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak çalıştıranlarca Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının %2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecektir.